Akcja Katolicka jest stowarzyszeniem osób świeckich współpracujących z hierarchią kościelną w prowadzeniu misji apostolskiej Kościoła. Jest organizacją kościelną, jest Urzędem w Kościele. Powołana została na początku XX wieku przez Papieża Piusa X.
Krótka historia powołania Akcji Katolickiej:
Sytuacja kościoła w tych czasach była bardzo trudna. Wiek XIX oraz początek wieku XX to okres szybkiego postępu technicznego a jednocześnie dużego kryzysu gospodarczego i politycznego. Europa ogarnięta była falą rewolucji jak rewolucja francuska w 1830 i 1870 r, Wiosna Ludów w latach 1848-1849 która ogarnęła niemal cała Europę, wielka rewolucja socjalistyczna w Rosji w 1917 r, rewolucja w Niemczech w 1918 r, I-sza Wojna Światowa w latach 1914-1918. Powstały nowe prądy ideologiczne jak socjalizm, komunizm, faszyzm które na szeroką skalę prześladowały Kościół, głoszono nowe prądy myślowe i naukowe jak marksizm, leninizm, darwinizm, preferowano materialistyczny pogląd istnienia świata i ładu społecznego, odrzucano dogmat wiary w Boga. Prowadzono na wielką skalę walkę z nauką Kościoła jako przeszkodą w rozwoju nauk społecznych i postępu technicznego. Prowadzono ateizację, laicyzację i sekularyzację życia społecznego, dobra kościelne konfiskowano, kościoły zamykano, niszczono lub przeznaczano na muzea, magazyny lub inne cele. Katolików prześladowano, kapłanów więziono, wielu poniosło śmierć. Wobec braku kapłanów i zagrożenia dla Kościoła Papież zwrócił się do ludzi świeckich, aby z pomocą hierarchii kościelnej włączyli się w pracę apostolską Kościoła.
Akcję Katolicką powołał Papież Pius X w dniu 11.VI.1907 r, lecz za faktycznego twórcę stowarzyszenia uważa się Papieża Piusa XI, który w dniu 13.XI.1928 r. wydał odpowiednie dokumenty i rozporządzenia. W Polsce Akcja Katolicka działa od 1930 r. Powołana została podczas Konferencji Episkopatu Polski w Poznaniu w dniu 25.VI.1930 r. Przed II-gą Wojną Światową liczyła około 750 tys. osób. Działania wojenne przerwały działalność Akcji Katolickiej, a po wojnie władze komunistyczne dekretem z dnia 25.VIII.1949 r. zakazały działalności Akcji Katolickiej i innych stowarzyszeń kościelnych. Działa nieprzerwanie wśród Polonii na terenie Anglii. Na prośbę Papieża Jana Pawła II do biskupów polskich w 1993 r. działalność Akcji Katolickiej w Polsce została wznowiona i obecnie działa we wszystkich diecezjach i liczy około 30 tys. osób. Patronem Akcji Katolickiej w Polsce jest św. Wojciech, jako święto patronalne wyznaczono Uroczystość Chrystusa Króla.
W diecezji przemyskiej Akcja Katolicka została powołana do życia dekretem Metropolity Przemyskiego ks. abp. Józefa Michalika z dnia 25.XII.1995 r. Działa już w 298 parafiach i liczy około 4000 osób. Patronem Akcji Katolickiej Archidiecezji Przemyskiej jest Św. Andrzej Bobola – Patron Polski, miejscem kultu jest Sanktuarium Św. Andrzeja Bolobi w Strachocinie Akcja Katolicka posiada własny statut, regulamin i program działania. Opracowuje roczne plany działalności z czego sporządzane są sprawozdania rzeczowe i finansowe.
W parafii p.w. Św. Wawrzyńca w Rymanowie Akcja Katolicka rozpoczęła swoją działalność już w 1996 r, a dekretem ks. abp. Józefa Michalika z dnia 12.V.2001 r. powołano Parafialny Oddział Akcji Katolickiej. Nominację na członka A.K. otrzymało 14 osób. Pierwszym Asystentem Parafialnym powołany został ks. Mieczysław Szostak Proboszcz parafii, pierwszym Prezesem Kazimierz Szepieniec. Powołano Zarząd w składzie: Jan Materniak – V-prezes, Janina Kilar – Sekretarz, Jan Macnar Skarbnik, Antonina Smerecka Członek, Stefania Rutka Członek. P.O.A.K. współpracuje z innymi stowarzyszeniami działającymi w parafii jak Kołem Przyjaciół Radia Maryja, Oazą Rodzin, Grupą Synodalno-Modlitewną, Chórem Parafialnym „Wawrzyniec” do którego należy siedem osób z Akcji Katolickiej. Wspólnie organizujemy pielgrzymki i uroczystości religijne oraz wykonujemy inne zadania. Członków Akcji Katolickiej powinna cechować miłość bliźniego oraz być wzorem życia religijnego i rodzinnego dla innych.
Działalność Akcji Katolickiej w szczególności polega na:
- modlitwie i formacji członków A.K.
- działalności charytatywnej na rzecz potrzebujących,
- pracy społecznej na rzecz parafii.
- Modlitwa i formacja polega na: comiesięczne spotkania formacyjne członków A.K. na których omawia się sprawy działalności A.K., sytuację Kościoła w kraju i na świecie, sprawy parafialne; uczestnictwo w codziennej liturgii mszy św., w uroczystościach religijnych i patriotycznych na terenie parafii i diecezji, modlitwa różańcowa za Ojca Świętego, kapłanów i ludzi chorych codziennie o godz. 6.00, w każdą środę przed mszą św. wieczorową i w każdą niedzielę o godz. 10.00, nowenna do Matki Bożej Bolesnej w każdą środę po mszy św. wieczorowej, nowenna do Miłosierdzia Bożego w każdy czwartek po mszy św. porannej, wiosenne i jesienne dni skupienia członków A.K., coroczna pielgrzymka członków A.K. na uroczystości ku czci Św. Andrzeja Boboli w Strachocinie w m-cu maju, Krajowa Pielgrzymka A.K. na Jasną Górę w Częstochowie w m-cu czerwcu, na uroczystości Chrystusa Króla w Archikatedrze w Przemyślu w m-cu listopadzie a także do innych sanktuariów i miejsc kultu religijnego.
- Działalność charytatywna polega na: uczestnictwo w akcjach pomocy na rzecz potrzebujących jak organizowanie festynów dobroczynnych z których dochód przeznaczono na budowę kaplicy Św. Andrzeja Boboli w Strachocinie, budowa Hospicjum w Krośnie, pomoc powodzianom, udział w akcji pod hasłem Krośnieńskie Pola Nadziei z której dochód przeznaczono na budowę hospicjum w Krośnie, zbiórki pieniężne do puszek w parafii na pomoc Kościołowi na wschodzie, Papieskie Dzieło Pomocy, potrzeby Caritas. rozwój katolickich rozgłośni radiowych, uczelni katolickich, pomoc w leczeniu chorych, rozprowadzanie świec wigilijnych i wielkanocnych i inne potrzeby.
- Praca społeczna na rzecz parafii polega na: przygotowanie i czynny udział w uroczystościach religijnych, wykonanie ołtarza polowego na uroczystość Bożego Ciała, udekorowanie 4-ch kapliczek przykościelnych na uroczystość Matki Bożej Różańcowej, uporządkowanie terenu przykościelnego oraz trasy drogi krzyżowej i wzgórza Kalwaria, udekorowanie trasy od domu rodzinnego do kościoła parafialnego na prymicje kapłańskie, udział chóru parafialnego w uroczystościach religijnych w parafii i na zewnątrz, w corocznym przeglądzie chórów parafialnych w Dukli, przygotowanie konkursów dla gimnazjalistów poświęconych Papieżowi Janowi Pawłowi II, udział członków A.K. w dniach pamięci o żydowskiej społeczności Rymanowa i marszu pamięci do stacji kolejowej w Wróbliku Szlacheckim w m-cu sierpniu.
Obecnie stowarzyszenie nasze liczy 12 członków oraz 5 kandydatów. Asystentem parafialnym jest ks. Mieczysław Szostak – Proboszcz parafii. Skład Zarządu P.O.A.K.; Janina Kilar Prezes, Jan Skwara V-prezes, Jan Macnar Sekretarz-Skarbnik. Skład Komisji Rewizyjnej; Alicja Wajda Przewodnicząca, Antonina Smerecka członek. Jesteśmy stowarzyszeniem otwartym, to znaczy że każdy parafianin może bez żadnych zobowiązań czynnie uczestniczyć w naszych spotkaniach formacyjnych, które odbywają się w 1-sze środy miesiąca po mszy św. wieczorowej. Staż kandydata na członka Akcji Katolickiej trwa jeden rok. Po tym okresie kandydat otrzymuje legitymację członkowską. Chętnych parafian zapraszamy do udziału w naszych spotkaniach. Naszym mottem są słowa Papieża Jana Pawła II „Nie lękajcie się, weźmijcie Ducha Świętego”.