Wigilia Paschalna

Kulminacją celebracji Triduum Paschalnego jest Wigilia Paschalna. Jest to najstarsza i pierwotnie jedyna celebracja wielkanocna. Wielkanoc narodziła się jako liturgia nocna a Wigilia Paschalna jest słusznie nazywana matką wszystkich wigilii. Jest bardzo ważne żeby nie nazywać Wigilii Paschalnej nabożeństwem Wielkiej Soboty, gdyż należy już ona do Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego. Wigilia Paschalna składa się z czterech części: liturgii światła, liturgii słowa, liturgii chrzcielnej i liturgii eucharystycznej. Liturgia światła rozpoczyna się od pobłogosławienia ognia poza kościołem. Następnie diakon lub kapłan niosąc paschał, wcześniej zapalony od ognia, rusza na czele procesji do ciemnego kościoła. Ciemność jest symbolem potępienia, natomiast paschał to znak Jezusa Chrystusa Zmartwychwstałego. Procesja z paschałem do ciemnego kościoła jest obwieszczeniem zmartwychwstania. Następnym elementem Wigilii Paschalnej jest liturgia słowa. Składa się na nią dziewięć czytań: siedem ze Starego Testamentu i dwa z Nowego. Po każdym czytaniu następuje Psalm responsoryjny i modlitwa kapłana, nawiązująca do treści czytania. Wśród czytań ze Starego Testamentu znajduje się m.in. opis stworzenia świata, opowiadanie o ofierze Abrahama oraz, najważniejsze w świetle Paschy Chrystusa, czytanie o przejściu Izraelitów przez morze jako zapowiedź Jego przejścia przez śmierć do zmartwychwstania. Po starotestamentowych czytaniach śpiewa się hymn Chwała na wysokości Bogu, po którym są czytania z Nowego Testamentu i uroczyste wielkanocne Alleluja.

Trzecią częścią Wigilii Paschalnej jest liturgia chrzcielna, która w pełnej wersji powinna się składać z Litanii do wszystkich świętych, błogosławienia wody chrzcielnej, chrztu i bierzmowania, odnowienia przymierza chrzcielnego oraz pokropienia wszystkich wodą chrzcielną. Ostatnią częścią jest liturgia eucharystyczna, podczas której następuje, jak w każdej Mszy świętej przemienienie darów ofiarnych w Ciało i Krew Pańską. Na zakończenie wszyscy uczestniczą w Komunii świętej. Obrzędy Wigilii Paschalnej kończą się uroczystym rozesłaniem: Idźcie w pokoju Chrystusa. Alleluja, alleluja. W wielu kościołach po Wigilii Paschalnej ponownie wystawia się Najświętszy Sakrament w Grobie Pańskim. Jest to dopuszczalne, ale pod dwoma warunkami: nie można nakrywać monstrancji welonem i nie można już śpiewać pieśni pasyjnych.