Jest w moim kraju zwyczaj,
że w dzień wigilijny,
Przy wzejściu pierwszej gwiazdy
wieczornej na niebie,
Ludzie gniazda wspólnego
łamią chleb biblijny
Najtkliwsze przekazując
uczucia w tym chlebie.
Cyprian Kamil Norwid
Nazwa wigilia pochodzi od łacińskich słów: vigiliare – czuwać oraz vigilia – czuwanie i nawiązuje do praktyk starotestamentalnych, kiedy to w noc przed świętem modlono się i czuwano. Zwyczaj ten przejął Kościół, który również i dziś zachęca nas do tej chrześcijańskiej postawy. Obecnie najbardziej praktykowane wigilie to Wigilia Paschalna, Wigilia przed uroczystością Zesłania Ducha Świętego i Wigilia Bożego Narodzenia. W polskiej tradycji słowem Wigilia określa się cały dzień 24 grudnia. Wiąże się z nim piękna i bogata obrzędowość oraz niepowtarzalne doświadczenie wspólnoty, radości i pokoju. Centralnym jej momentem jest wieczerza wigilijna. Przypomina ona agapy – uczty miłości z czasów pierwszych chrześcijan. Wraz z nastaniem pierwszej gwiazdy, na nowo przeżywa się pamiątkę narodzin Zbawiciela. Pomaga temu przeczytanie fragmentu z Ewangelii, sianko, wolne miejsce a także opłatek. Ewangelia wg św. Łukasza o narodzinach Pana Jezusa podprowadza nas do wspólnej modlitwy, symboliczne sianko akcentuje ubóstwo narodzin, wolne miejsce znaczy otwartość na nieobecnych i potrzebujących a opłatek przypomina Chrystusa, który przyszedł na świat i pozostał z nami w Eucharystii pod postacią chleba. Wspólne spożycie wieczerzy dopełnia się śpiewem kolęd i uczestnictwem we Mszy św. o północy tzw. Pasterce.