Wyodrębnienie ostatniego dnia czasu paschalnego jako specjalnego święta upamiętniającego Zesłanie Ducha Świętego nastąpiło w IV wieku. W liturgii rzymskiej niedziela Zesłania Ducha Świętego stopniowo była kształtowana na wzór Niedzieli Wielkanocnej. Podobnie jak Wielkanoc otrzymała swoją Wigilię, a także oktawę. Było to z jednej strony ubogacenie, z drugiej jednak oznaczało odejście od traktowania pięćdziesiątnicy paschalnej jako całości. W reformach liturgicznych II Soboru Watykańskiego utrzymano szczególny charakter ostatniego dnia czasu paschalnego jako niedzieli Zesłania Ducha Świętego, utrzymując także jej Wigilię, ale powrócono do idei pięćdziesiątnicy paschalnej jako całości i z tego powodu w odnowionym kalendarzu zrezygnowano z oktawy Zesłania Ducha Świętego. W ten sposób patrzymy na niedzielę Zesłania Ducha Świętego nie jako na święto autonomiczne, ale jako na zwieńczenie całego Okresu Wielkanocnego. Liturgia Słowa Uroczystości Zesłania Ducha Świętego bezpośrednio nawiązuje do misterium dnia. Po drugim czytaniu śpiewa się piękną sekwencję Przybądź Duchu Święty. Ewangelia (J 20, 19-23) mówi o przyjściu Jezusa Zmartwychwstałego do uczniów w niedzielę Zmartwychwstania i udzieleniu im Ducha Świętego przez tchnięcie. Ewangelia ta wskazuje na jedność misterium Paschy i Pięćdziesiątnicy; Duch Święty jest darem Chrystusa Zmartwychwstałego. Niedziela Zesłania Ducha Świętego kończy w liturgii okres Wielkanocy i po niej rozpoczyna się czas zwykły.
